سرباره محصولی غیر طبیعی و مصنوعی است و از صنعت متالورژی می باشد که به هنگام تولید آهن در کوره های آهن گدازی سرباره مذاب به وجود می آید که پس از سرد کردن آن در مصارف گوناگون به کار می رود که اعم از سیمان های سرباره ای ، پشم سریاره، مواد نسوز، بالاست راه آهن، مصالح زیرسازی جاده، مصالح سنگی آسفالت، بتن و … می باشد.
روش های سرد کردن سرباره : ماده مذاب سرباره که به دلیل سبک تر بودن بالاتر از آهن مذاب قرار می گیرند باید از کوره خارج شوند تا به صورت مصالح دانه ای درآید. برای سرد کردن سرباره از دو روش استفاده می شود.
سرد کردن در هوا که به آهستگی انجام می گیرد
در این روش به دلیل داشتن شرایط و زمان کافی برای سرد کردن,سرباره به آهستگی سرد می شود و به شکل بلوری سخت و بسته می شود. سرباره تولید شده در این روش را برای ساخت بالاست راه آهن , مصالح زیر سازی جاده ها , مصالح آسفالت و بتن مورد استفاده قرار می دهند. در استاندارد BS 1047 مشخصات سرد کردن تفاله به سه شکل عنوان شده است.
• در ظروف کوچک ملاقه مانندکه در این صورت به آن سرباره گلوله ای یا slag ball می گویند.
•درچاله, کانال و قالب های بزرگ که در اینصورت به آن سرباره چاله ای با Pit slag می گویند.
• به صورت کپه ای با انباشته روی زمین یا Bank slag
سرد کردن سریع سرباره توسط آب
در این روش سرباره مذاب را سریعا در استخرهای آب سرد خالی می کنند و در همین حال به کمک جریان شدید آب، آن را به صورت دانه ای در میاورند. روش جدیدی که جهت سرد کردن سرباره در کشور کانادا توسعه یافته است، روش گلوله کردن یا حبه ای است. در این روش سرباره گداخته و مذاب را با فشار آب در میان استوانه ای چرخان با سرعت 300 دور در دقیقه در هوا سرد می کنند. مقدار مصرف آب برای هر تن سرباره یک متر مکعب و رطوبت باقی مانده 10 درصد است. در این روش، سرباره به صورت گلوله ای به اندازه صفر تا پانزده میلیمتر بدست می آید. گلوله های بین صفر تا پانزده میلیمتر به صورت کلوخه، متخلخل و کریستالی اند که مصرف آن برای بتن سبک مناسب اند و دانه های کوچکتر از چهار میلیمتر که درصد زیادی از ساختمان آنها به صورت شیشه ای است در تولید سیمان های سرباره ای کاربرد دارند. روش سرد کردن در کوره ذوب آهن اصفهان نیز به وسیله فشار آب و به طور سریع انجام می گیرد. این روش، سرباره مذاب را تبدیل به سرباره دانه ای با اندازه دانه ها از صفر تا پنج میلیمتر می نماید.
